ความผันผวนของโลกธุรกิจในทุกวันนี้ทำให้การแข่งขันบนเวทีการค้าเข้มข้นขึ้นเรื่อยๆ จนแต่ละบริษัทแทบจะปรับตัวกันไม่ทัน และแน่นอนว่าไม่มีใครรับประกันถึงความสำเร็จในอนาคต ผู้ที่เติบโตได้สำเร็จจึงมีเฉพาะผู้ที่มีความเข้าใจและปรับตัวได้สอดคล้องกับโลกธุรกิจจริงๆ เท่านั้น
สำหรับผู้อ่าน ?บิสิเนสไทย? ไม่ว่าจะเป็นผู้บริหารหรือเจ้าของกิจการ บทบาทของแต่ละคนคงไม่ต่างอะไรไปจาก ?กัปตัน? ที่คอยบังคับเครื่องบินให้ไปสู่เป้าหมายที่ต้องการ ทั้งแผนกที่รับผิดชอบ เรื่อยไปจนถึงบริษัท อุตสาหกรรม และประเทศ
ในฐานะผู้นำ การใฝ่หาบทเรียนและประสบการณ์จากอดีตจึงน่าจะช่วยให้เราวางแผนอนาคตได้ง่ายขึ้น เหมือนกับภาษิตจีนที่สอนไว้ว่าการศึกษาอดีตจะทำให้เราเรียนรู้อนาคตได้ ในวันนี้ผมจึงขอนำเอาบทเรียนจากอดีตมาเป็นตัวอย่างให้เราได้เรียนรู้รับปีใหม่ 2548 ที่เพิ่งมาถึง
บทเรียนดังกล่าวเป็นตัวอย่างตั้งแต่ช่วงต้นทศวรรษ 80 ในโลกของอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ที่เพิ่งมีบริษัทน้องใหม่ถือกำเนิดขึ้น และจุดประกายให้คอมพิวเตอร์พีซีถือกำเนิดขึ้นในตลาดในชื่อว่า Apple Computer
ในยุคนั้น คนทั่วไปมองการเกิดของ Apple เหมือนม้านอกสายตา เพราะยุคนั้นบริษัทที่ดูมีอนาคตก็มีเพียง DEC (Digital Equipment Corporation) เท่านั้นที่ดูจะมีอนาคตทาบกับรัศมีของยักษ์ใหญ่ IBM ได้ด้วยยอดผลประกอบการมหาศาลกว่าหมื่นล้านดอลลาร์
ส่วนอีก 5 เสือที่เหลือคือ BUNCH ก็ดูจะมั่นคงด้วยตัวเลขเกินหลักพันล้านดอลลาร์ขึ้นไปทั้งนั้น โดยทั้งหมดก็คือ Burrouch, Univax, NCR, Control Data และ Honeywell ที่กินส่วนแบ่งตลาดเกือบทั้งหมดที่เหลือจาก IBM และ DEC
ใครเลยจะคิดว่าอีก 10 ปี ให้หลังดาวรุ่งพุ่งแรงอย่าง DEC จะถูกบริษัทพีซีน้องใหม่ที่เกิดได้ไม่นานคือ Compaq เทกโอเวอร์กิจการไปทั้งหมด และที่เหลือเชื่อกว่านั้นก็คือเมื่อ 3-4 ปีที่ผ่านมานี้ Compaq ก็ถูกรวมกิจการเข้ากับ HP อย่างที่ไม่มีใครคาดคิดอีกเหมือนกัน
มาดูกลุ่ม BUNCH กันบ้าง เพราะแต่ละบริษัทก็ใช่ว่าจะไม่มีที่มาที่ไปแต่ล้วนมี Core Competency เป็นของตัวเองชัดเจนด้วยเทคโนโลยีที่วิจัยและพัฒนามาอย่างเต็มที่ แต่เพียง 20 ปีให้หลัง ชื่อของบางบริษัทนั้นเรากลับไม่เคยเห็นและไม่รู้จักเลยในปัจจุบัน
เริ่มจาก Burrouch กับ Univax ที่รวมกิจการกลายเป็น Unisys ในปัจจุบัน ส่วน NCR นั้นถูกซื้อกิจการไปโดย AT&T ก่อนที่จะกลับมาแยกกิจการออกไปอีกครั้งใน ตอนหลัง ส่วน Control Data นั้นไม่ค่อยมีข่าวคราวอะไร ในขณะที่ Honeywell ก็ไม่ได้จับสินค้าไอทีอีกเลยในวันนี้
หันมาดูที่ยักษ์ใหญ่ตลอดกาลเช่น IBM เองถึงจะคงความยิ่งใหญ่ไว้ได้แต่ก็ต้องปรับกระบวนทัพกันตลอดเวลาโดยทุกวันนี้รายได้หลักของ IBM ไม่ได้มาจากฮาร์ดแวร์เหมือนในอดีต หากแต่เป็นรายได้จากภาคบริการที่ไม่มีใครเคยคิดว่าจะมี บทบาทสำคัญขนาดนี้
อีกตัวอย่างหนึ่งที่น่าสนใจไม่แพ้กันก็คือ Wang ที่เคยเป็นเบอร์หนึ่งของโลกในธุรกิจ Word Processor ยุคแรกๆ ก่อนที่คอมพิวเตอร์พีซีจะถือกำเนิดขึ้น โดยในยุคนั้นหากใครจะก่อตั้งสำนักงาน เครื่อง Wang จะเป็นตัวเลือกเดียวที่ทุกบริษัทเลือกใช้
ด้วยความโดดเด่นเหนือใคร ทำให้ Wang ที่เป็นคนจีนโพ้นทะเลและก่อร่างสร้างตัวจากบริษัทเล็กๆ เติบโตจนกลายเป็น 1 ใน 10 ของมหาเศรษฐีจากการจัดอันดับของ Forbes และ Fortune ได้สำเร็จ
แต่หลังจากนั้นไม่นานเมื่อพีซีเกิดขึ้นและทำหน้าที่แทน Wang ได้ทั้งหมด โลกของ Word Processor ก็เปลี่ยนมาเป็น Word Perfect และกลายเป็น Microsoft Word ในทุกวันนี้ ลบชื่อ Wang จมหายไปจากโลกธุรกิจเพียงเพราะปรับตัวตามกระแสการเปลี่ยนแปลงไม่ได้
อาจดูเป็นเรื่องเฉพาะของอุตสาหกรรมคอมพิวเตอร์ แต่ในความเป็นจริงผมเชื่อว่าอุตสาหกรรมไหนๆ ก็คงมีภาพที่ไม่แตกต่างไปจากนี้มากนัก และผมเชื่อว่ามีอยู่เพียงสองทางเท่านั้นที่จะรับมือกับการเปลี่ยนแปลงได้
นั่นคือการปรับตัวเพราะถูกบีบคั้นให้ทำ เช่นที่ Wang พยายามปรับตัวในช่วงสุดท้าย กับการชิงปรับตัวก่อนแล้วสร้างกระแสเพื่อให้ตัวเองกลายเป็นผู้นำตลาด เช่น Apple Computer ที่สำเร็จได้ถึงวันนี้สาเหตุหนึ่งก็เพราะการปรับตัวเข้าสู่ธุรกิจบันเทิงด้วย iPod เครื่องเล่น MP3
ในมุมมองของผม ผู้นำก็คือผู้ที่จับเอากระแสความต้องการของลูกค้าในอนาคตมาเป็นแก่นในการปรับตัว ในขณะที่ผู้ตามมักจะเป็นผู้ที่หลงอยู่กับความยิ่งใหญ่ของตัวเองในอดีตและสูญเสียจุดแข็งของตัวเองไปทีละน้อยๆ
ตัวอย่างเหล่านี้ก็คือบทเรียนจากอดีตเพื่อการเติบโตสู่อนาคตที่เข้มแข็ง เพราะท่ามกลางความเป็นไปไม่ได้ ก็ยังมีตัวอย่างให้เราเห็นมากมายว่าเป็นไปได้ เช่นการถูกซื้อกิจการของ DEC-Compaq หรือแม้แต่ในวันนี้ที่บริษัท Lenovo จากจีนเข้ามาซื้อธุรกิจคอมพิวเตอร์พีซีจาก IBM
ความเป็นไปได้หรือเป็นไปไม่ได้จึงไม่ได้ขึ้นอยู่กับสิ่งอื่นใด หากแต่เป็นตัวเราเองเท่านั้นที่เป็นผู้กำหนด ยักษ์ใหญ่ที่เคยล้มได้ในอดีตจึงหมายความถึงบริษัทเล็กๆ ที่สามารถเติบโตขึ้นไปได้เหมือนกันอนาคตจึงอยู่ในมือเราทุกคน เช่นเดียวกับผู้อ่าน ?บิสิเนสไทย? ทุกท่าน... สวัสดีปีใหม่ครับ
หน้าแรก
ช่วยเหลือ
ปฏิทิน
เข้าสู่ระบบ
สมัครสมาชิก