โรคุโรคุบิ (ろくろ首) ผีคอยาว

[etatae333]

Tweet

โรคุโรคุบิ (ろくろ首) ผีคอยาว



ว่ากันว่า โรคุโรคุบิ (Rokurokubi) ก็เป็นเหมือนคนธรรมดาในตอนกลางวัน แต่ยามตกกลางคืน
หัวจะลอยออกไปข้างนอก โดยมีเส้นอะไรสักอย่างสีขาวเชื่อมกับร่างกายที่นอนอยู่จึงดูเหมือนเป็นคอ

เรื่องเล่าเกี่ยวกับโรคุโรคุบิเริ่มต้นในสมัยเอโดะ โดยแต่แรกเล่ากันว่าเส้นขาวๆนั้นเป็นเส้นใยวิญญาณที่เชื่อม
ระหว่างร่างจริงกับวิญญาณที่หลุดออกไป (โดยปรากฎเป็นศีรษะ) จึงทำให้การตีความในภายหลังกลายเป็น
คอที่ยาวไปแทน เพราะฉะนั้นในยุคปัจจุบัน ทางสื่อและนักเล่าเรื่องต่างๆจึงหยิบเอาแบบล่าสุดมาเล่าต่อ
แทนที่จะนำแบบดั้งเดิมมาขยายกันครับ


ต้นกำเนิดของโรคุโรคุบิ: นุเกะคุบิ (抜け首)



ก่อนโรคุโรคุบิจะเป็นที่รู้จักในยุคเอโดะ ก็มีเรื่องเล่าที่เก่าแก่กว่าเล่าถึง นุเกะคุบิ (ผีหัวหลุด) เรื่องเล่าที่เก่าแก่ที่สุด
เกี่ยวกับนุเกะคุบิมีบันทึกเป็นหนังสือไว้ในปี พ.ศ. 2206 (ค.ศ. 1663) เล่าว่านุเกะคุบิเป็นวิญญาณของผู้หญิง
คนหนึ่งที่ถอดวิญญาณออกมาเป็นรูปศีรษะมนุษย์และล่องลอยออกไปยามที่เธอหลับอยู่ อย่างไรก็ตาม ในเรื่องเล่า
ก็ไม่ได้กล่าวถึงร่างที่ไม่มีศีรษะแต่อย่างใด กล่าวเพียงแค่ว่ามีบุรุษคนหนึ่งไปพบเห็นหัวที่ลอยอยู่ จึงหยิบดาบออกมา
ไล่ตาม ศีรษะของผู้หญิงคนนั้นก็หนีกลับบ้านแล้วก็ตื่นขึ้นมา บอกว่าฝันร้าย มีผู้ชายถือดาบวิ่งไล่ตาม เพราะฉะนั้น
เรื่องจึงจบโดยไม่รู้ว่าร่างของผู้หญิงคนนั้นถอดหัวออกจริงหรือเพียงแค่ถอดวิญญาณเท่านั้น

ในเรื่องเล่าถัดๆมาหลังจากที่โรคุโรคุบิเริ่มเป็นที่รู้จักมากกว่านุเกะคุบิ มีเรื่องหนึ่งเล่าว่ามีคนพบเห็นไอน้ำข้นขุ่นมัวลอย
ออกจากหน้าอกของสตรีที่เชื่อว่าเป็นโรคุโรคุบิ โดยไอน้ำนั้นบดบังศีรษะจริงของเธอจนดูเหมือนว่างคอนั้นยืดยาวออก


อิทธิพลจากต่างประเทศ

เนื่องจากเรื่องเล่าของนุเกะคุบิเริ่มต้นขึ้นในช่วงที่ญี่ปุ่นเปิดการค้ากับประเทศจีนและประเทศทางเอเชียอาคเนย์
จึงมีหลายคนเชื่อกันว่า เรื่องเล่าของนุเกะคุบิได้รับอิทธิพลมาจากเรื่องเล่าในต่างประเทศ จนครั้นถึงยุคที่ญี่ปุ่น
ปิดประเทศในสมัยเอโดะ เรื่องจึงค่อยๆเปลี่ยนเป็นโรคุโรคุบิไปในที่สุด



ในประเทศจีนก็มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับ ฮิโตบัน (飛頭蛮) หรือคนเถื่อนหัวบิน ซึ่งศีรษะจะหลุดออกจากร่างและใช้หูกาง
เป็นปีกออกบินหาแมลงกิน และก็ยังมีเรื่องเล่าเกี่ยวกับ ระคุโต (落頭 ผีหัวหล่น) ซึ่งเป็นเพียงศีรษะที่หลุดออกจาก
ร่างลอยไปมา (หูเป็นหูปกติ ไม่ได้กลายเป็นปีก)



ส่วนในประเทศทางเอเชียอาคเนย์ก็มีผีดิบที่คล้ายๆกัน เช่น ปาลาสิก (Palasik) คุยัง (Kuyang) และ เลอัค (Leak)
ของอินโดนีเซีย ปีนังกะลัน (Penanggalan) ของมาเลเซีย และ กระสือ ของไทย ซึ่งก็ต่างจากระคุโตและนุเกะคุบิ
ผีเหล่านี้มีเครื่องในติดกับศีรษะเวลาที่ถอดหัวลอยออกไปด้วย ซึ่งก็เล่ากันว่าจะลอยไปออกหาเด็กแรกเกิดหรือหญิง
ท้องแก่เพื่อดื่มเลือดของทารก

ส่วนของทางไทยเราก็ยังมีกระหัง ซึ่งก็คล้ายๆกับ มานานังกัล (Manananggal) ของฟิลิปปินส์ (แต่ผีมานานังกัลของ
ฟิลิปปินส์เป็นเพศหญิง) ซึ่งจะถอดร่างกายท่อนบนตั้งแต่เอวขึ้นไปออกและมีปีกราวกับค้างคาว ส่วนกระหังในความเชื่อ
ปัจจุบันก็ไม่ได้ถอดตัวเอาไส้มัดกับสากและกระด้งแต่อย่างใด เป็นร่างกายทั้งตัวที่ติดกระด้งกับสากบินเท่านั้น




สาเหตุ: อาการป่วย หรือ กรรม

ในแรกเริ่มเดิมที เรื่องเล่าของนุเกะคุบิก็ไม่ได้ถอดหัวแต่อย่างใด แต่เชื่อว่าเป็นอาการป่วยบางอย่างที่ทำให้วิญญาณ
หลุดออกจากร่างยามหลับใหล โดยวิญญาณที่หลุดออกไปปรากฏเป็นศีรษะที่หลุดลอยในสายตาของผู้พบเห็น
ในเรื่องเล่าส่วนใหญ่ นุเกะคุบิมักกจะเป็นผู้หญิง แต่ก็มีเรื่องหนึ่งในโชไซฮิกกิ (蕉斎筆記) ที่มีนุเกะคุบิเป็นผู้ชาย
โดยเจ้าตัวบอกว่าเป็นโรคที่เกิดขึ้นประจำในบ้านเกิดที่จังหวัดชิโมสะ (ปัจจุบันคือจังหวัดชิบะ)



ในเรื่องเล่าที่เกิดขึ้นภายหลังกล่าวว่า ผู้ที่เป็นนุเกะคุบิหรือโรคุโรคุบิมักจะมีรอยแดงรอบๆคอเป็นเส้นเดียว ทั้งนี้ยังมีการ
กล่าวถึงหมู่บ้านปลีกวิเวกในภูเขาโยชิโนะยามะที่ชาวบ้านทุกคนสวมผ้าพันคอกันตลอดเวลาทั้งเด็กผู้ใหญ่และคนชรา

พอถึงยุดเอโดะก็มีเรื่องหนึ่งเล่าว่า โรคุโรคุบิจริงๆเป็นเพียงอาการผิดปกติที่ส่งผลต่อร่างกาย โดยยกตัวอย่างโสเภณี
นางหนึ่งแห่งโยชิวาระที่เวลานอนคอจะยืดออก (แต่ก็ไม่ได้ยาวผิดปกติเกินมนุษย์) โดยในเรื่องกล่าวว่า

“หัวใจของนางนั้นหลวมและเลื่อนออก”

หลายเรื่องก็เล่ากันว่าคนบางคนก็กลายเป็นนุเกะคุบิหรือโรคุโรคุบิเพราะผลกรรม ในประเทศทางเอเชียอาคเนย์ เชื่อกันว่า
ผีที่มีแต่หัวกับไส้มีต้นกำเนิดมาจากผู้ที่เล่นอาคมมนต์ดำแต่เกิดพลาดโดนของเข้าตัว สาปให้กลายเป็นสิ่งมีชีวิตที่กระหาย
เลือดเนื้อมนุษย์ที่มีร่างกายวิปริตผิดธรรมชาติ เรื่องเล่าในภายหลังก็เล่ากันว่าเกิดจากการใช้ของเหลวที่ต้องอาคม
อย่างน้ำมันปลุกเสกที่ทาคอแล้วจะถอดหัวได้บ้าง ดื่มน้ำลายของผีเหล่านั้นบ้าง



ในยุคเอโดะ มีเรื่องเล่าเกี่ยวกับชายคนหนึ่งที่เปิดโรงเตี้ยมโดยการสังหายผู้หญิงรายหนึ่งเพื่อขโมยเงินมาใช้เป็นทุน แต่พอ
ลูกสาวเกิดออกมาก็กลายเป็นโรคุโรคุบิ แต่อย่างไรก็ดี ลูกสาวก็เติบโตจนได้แต่งงานกับพระญี่ปุ่นที่หนีวัดมาและหนีตามกันไป
แต่ก็กลับล้มป่วย พอไม่มีเงินจะดูแลต่อได้ พระหนีวัดจึงเลือกจะสังหารนางทิ้งเสีย เมื่อพระรูปนั้นไปพักที่โรงเตี้ยมแห่งหนึ่ง
และนอนกับสตรีที่พบ คอของผู้หญิงคนนั้นก็กลับยืดยาวออกและใบหน้าก็กลับกลายเป็นของภรรยาที่เขาฆ่าทิ้งไป

เธอเล่าเรื่องราวอันคับคาใจให้เขาฟังจนเขารู้สึกผิด จึงนำเรื่องที่เกิดขึ้นทั้งหมดไปบอกพ่อของเธอ ซึ่งทางฝ่ายพ่อ
ก็ได้เปิดเผยเรื่องราวของตนเช่นกัน พระรูปนั้นจึงกลับไปถือศีลบำเพ็ญตนอีกครั้งและสร้างหลุมศพในกับภรรยา
เพื่อเล่าเรื่องสืบทอดต่อไป


ประเด็นน่าสนใจ



จุดหนึ่งที่น่าสนใจก็คือ สิ่งมีชีวิตหรือผีดิบเช่นนี้หาพบได้เฉพาะในแถบเอเชียตะวันออกและตะวันออกเฉียงใต้เท่านั้น
โดยมีเรื่องเล่าที่คล้ายกันของทางอเมริกาใต้อยู่เพียงเรื่องเดียวก็คือ ชอนชอน (Chonchon) และที่สำคัญ ในทุกเรื่อง
ผีที่ปรากฏนั้นก็เป็นคนธรรมดาในเวลากลางวัน ส่วนทางฝั่งตะวันตกกลับจะเรื่องผีหัวขาด (ไร้ศีรษะ) ออกอาละวาด
แทนผีที่มีแต่หัวลอยได้ และมักเป็นผู้ที่ตายไปแล้ว ไม่ได้ปรากฏเป็นคนธรรมดาในยามกลางวัน

ซึ่งถ้าเทียบแล้ว ผีทางฝั่งตะวันตกที่ใกล้เคียงที่สุดก็คงเป็นแวมไพร์ ผีดิบดูดเลือด ซึ่งสามารถจะปรากฏตัวเป็นคนธรรมดา
ได้แต่ก็กลัวแสงอาทิตย์ (ทั้งนี้อาจจะด้วยเหตุผลที่ว่า เพื่อไม่ให้ถูกพบว่าเป็นผีมากกว่าจะแพ้แสงแดด คล้ายๆกับการสวม
ผ้าพันคอปกปิดรอยบนคอของโรคุโรคุบิ) แต่ก็ไม่แน่นะครับ เรื่องทุกเรื่องอาจจะมีต้นกำเนิดจากสิ่งเดียวกันก็เป็นได้
แต่ด้วยการเล่าปากต่อปาก อิทธิพลความเชื่อ การเปลี่ยนแปลงเนื้อหา ทำให้เรื่องที่พบในปัจจุบันแตกต่างกันไปอย่างสิ้นเชิง...